Nieuw boek over Atlantikwall in Westland
De belangstelling voor de restanten van de Atlantikwall in het Westland is groter dan ooit. Het Historische Archief Westland deed een oproep aan Westlanders om met brieven, documenten en foto’s uit de oorlogstijd voor de dag te komen. Het onlangs verschenen boek Van Glazen Stad tot Atlantikwall van de hand van Geert-Jan Mellink maakt gebruik van dit materiaal en geeft een beeld van het Westland in Oorlogstijd.
Bij de presentatie van het boek op 10 december in het Westlands museum vond een klein symposium plaats. Auteur Mellink gaf de aftrap en wees op twee luchtfoto’s uit 1943 en 1945 de plaats van de twee tankgrachten aan. Hij vertelde dat de evacuatie van tuinbouwbedrijven, die moesten wijken, ordelijk verliep. Dat was te danken aan Rijkstuinbouwconsulent en directeur van het proefstation ir. Riemens. ,,Het was een dominante man, die zorgde dat een deel van de kassen behouden kon worden’’, zei Mellink. ,,Hij was zeer brutaal en kon in zijn eentje zaken naar zijn hand zetten. Hij werd door de Duitsers op handen gedragen.’’
Kees Groenewegen (1937) vertelde over de afbraak van kassen aan de Groeneweg, waar vijf broers tuinden op grond van hun vader Hein. De tankgracht kwam dwars door hun bedrijven te liggen. Slechts het bedrijf van een van de vijf broers bleef gespaard. Voor zijn vader had dat grote gevolgen. Kees Groenewegen heeft het allemaal nageplozen in de bewaard gebleven boekhouding van het ouderlijk bedrijf. Bedroeg in 1942 de omzet nog 18.000 gulden. Twee jaar later was deze teruggelopen tot 5.000 gulden. ,,Hij kon nog een beetje spruiten en prei telen’’, zei Kees. ,,Verder trok hij nog tulpen en daarmee heeft hij het gered.’’ Uiteindelijk waren er aan de Groeneweg in 1945 nog slechts twee huizen over.
De uit De Lier afkomstige directeur van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, Frank van Vree sprak over de omgang met de tweede wereldoorlog en de herdenkingscultuur. ,,Er zijn in Nederland 1500 oorlogsmonumenten’’, zei Van Vree. ,,De eerste twintig jaar werden vaderlandsliefde en christelijke waarden benadrukt. Daarna kwam aandacht voor de slachtoffers zoals zigeuners en joden. Al die tijd was er geen aandacht voor het dader-erfgoed en die houding veranderde pas rond 2000. De belangstelling voor de Atlantikwall pas hierin.’’
Wethouder Piet Vreugdenhil, zelf historicus, zei diep onder de indruk te zijn van het boek en de unieke foto’s. Hij had zelf een plan om een boek over de Atlantikwall te schrijven maar werd wethouder van de gemeente Westland. ,,Je bent mij vóór geweest met dit boek’’, zei Vreugdenhil. ,,Misschien ga ik na mijn pensioen bijvoorbeeld een boek over Piet Doelman schrijven. Ik doe een oproep aan alle historische verenigingen lezingen over dit thema te houden. Zij zijn beslist verzekerd van 300 belangstellenden.’’