Het onwaarschijnlijke maar waargebeurde verhaal van Jan van Brederode
Professor van Frits van Oostrom won de libris geschiedenisprijs 2018 met zijn boek Nobel Streven. De ondertitel luidt: ‘Het onwaarschijnlijke maar waargebeurde verhaal van ridder Jan van Brederode.’ Van Oostrom sprak op 12 december in De Lier voor 150 aanwezigen over dit onwaarschijnlijke leven.
Hooggeboren maar tragisch geëindigd in een massagraf na de slag bij Azincourt. Zo vatte Van Oostrom het leven van Jan van Brederode samen. Hij werd in 1372 geboren op kasteel Santpoort als zoon van Reinoud van Brederode, die behoorde tot een van de vier belangrijkste adellijke families van Holland. Toen hij 18 jaar oud was, overleed zijn vader en werd Jan de 7de heer van Brederode. Hij had er belang bij snel te trouwen en kinderen te krijgen. Bij kinderloosheid zou het hele familiebezit bij overlijden in handen van de graf van Holland vallen’’, zei Van Oostrom. Er kwam een gearrangeerd huwelijk met Johanna van Abcoude tot stand, dat kinderloos bleef.
Kloosterroeping
De vader van Johanna wist wat zijn dochter waard was en stelde strenge financiële eisen. Jan werd verplicht om jaarlijks een grote som contanten te betalen aan zijn schoonvader, die niet schuwde juridische procedures te starten om zijn geld binnen te halen. Jan en Johanna besloten vanwege kinderloosheid hun huwelijk te ontbinden. Volgens de katholieke kerk is dit alleen toegestaan bij een kloosterroeping. Jan trad terug als heer van Brederode en zijn broer Walraven werd de nieuwe heer.
Jan werd monnik bij de Kartuizers, een zeer strenge kloosterorde met vegetarische maaltijden. ,,Alleen op donderdag werd er een ei gegeten bij het water en het brood,’’ zei Van Oostrom. Hij heeft dit leven slechts zeven jaar volgehouden. Om de tijd door te krijgen vertaalde hij in het klooster het Franstalige traktaat Somme de roi in het Nederlands: Des Coninx summe. Door de aanvullingen van Van Brederode geeft de tekst een mooie inkijk in de leefwereld van de Middeleeuwer.
Krijgsheer
Na het overlijden van zijn schoonvader in 1410 en bevrijd van zijn knellende financiële verplichtingen verliet Van Brederode het klooster. Rustig werd zijn leven niet. Hij bood De Engelse koning zijn diensten als krijgsheer aan. Deze wees hem de les. Van Brederode was weggelopen uit het klooster en daarom niet welkom in het Engelse leger, dat in Frankrijk vocht tijdens de honderdjarige oorlog. Hij ging vervolgens vechten aan de Franse kant. In 1415 leed het veel grotere Franse leger in Azincourt niet ver van de kanaalkust een nederlaag tegen de binnengevallen Engelsen. Brederode kwam daarbij om het leven.