Vlaardingen een van de oudste steden van Holland

Vlaardingen ligt op korte afstand van het Westland maar is toch heel anders. De stad onderscheidt zich door een rijke geschiedenis, die teruggaat tot de vroege Middeleeuwen. Het oudst bekende leven van Vlaardingen dateert van 2900 v. chr. Dan is het een hele tijd stil totdat in 726 een kerkje in Vlaardingen wordt overgedragen aan de heilige Willibrord.

Tijdens een rondwandeling door het centrum van Vlaardingen gaven stadsgids Aad van der Horst en zijn collega’s de leden van het Genootschap Oud Westland op locatie uitleg over de plaatselijke historie. In het gebied tussen de Grote Kerk en de Maas had in 1018 de slag bij Vlaardingen plaats. Dirk III ging tol innen van passerende schepen en dat was tegen het zere been van de kooplieden, die steun vonden bij de Duitse keizer. Tijdens de strafexpeditie sloegen de troepen van de keizer in paniek op de vlucht en werden afgeslacht of verdronken in de talloze slootjes in het moerasachtige gebied ten zuiden van de Grote Kerk.

In de Middeleeuwen werd Vlaardingen een welvarende stad maar nieuwe rampen kondigden zich aan. ,,In 1574 namen de geuzen de stad in’’, vertelde gids Van der Horst. ,,Bij komst van de Spanjaarden vluchtten zij naar Vijfsluizen bij Schiedam. Toen de Spanjaarden weer vertrokken, grepen de geuzen de kans om de stad plat te branden. Pas in 1650 werd er een nieuwe stadhuis gebouwd met gebruik van resten van het oude afgebrande stadhuis. Het gebouw diende tevens als rechtbank en gevangenis. Er was ook een martelkamer. Op het dak prijkt de Vlaardingse vlag in de kleuren rood, geel, blauw.’’

De Geuzen

Tegenover het stadhuis ligt het geuzenmonument. ,,Verzetsgroep De Geuzen was een van de eerste verzetsgroepen in Nederland’’, weet de stadsgids. ,,Zij noemden zich aanvankelijk een wandelvereniging omdat de wandelsport in Nederland door de bezetter werd toegestaan. De groep werd echter al eind 1940 verraden waarna 18 leiders werden opgepakt. Zij kregen de doodsstraf. Omdat drie van hen minderjarig waren, werden zij echter niet geëxecuteerd. In hun plaats werden drie organisatoren van de Februaristaking in maart 1941 samen de geuzen op de Waalsdorpervlakte gefusilleerd. Een pad in de vorm van 18 zwarte strepen in de vorm van een doodskist loopt van het stadhuis naar het monument. Twee benen voor het beeld staan symbool voor het afgebroken leven van de verzetsstrijders.’’

Begraafplaats

Aan de andere zijde van de 51 meter hoge toren, bevindt zich een begraafplaats uit de periode 1000/1050. Een DNA-test van de botten toonde een match met een tandarts uit Rotterdam. ,,De belangrijkste mensen werden in de kerk begraven, anderen daarbuiten waarbij de minst belangrijke het verst van de kerk’’, vertelt de stadsgids. Een tegel in een nieuwbouwpand wijst op de aanwezigheid van de oude begraafplaats. Aan de kerkring bevinden zich verder de voormalige destilleerderij van H. van Toor Jz. en de winkel en kantoren van deze zaak. In de gevel een glas in loodraam met flessen advocaat en het jaartal 1883.

Derrie

De plaatsnaam Vlaardingen is afgeleid van het woord Vleer dat moeras betekent. De straatnamen zoals Deyer, in modern Nederlands derrie, verwijzen naar die natte bodem. Uniek in Vlaardingen is de Oude Lijnbaan. In Vlaardingen was de touwslagerij een bloeiende bedrijfstak vanwege de grote behoefte van de scheepvaart aan touw.  Tussen 1611 en 1968 werd er in Vlaardingen touw geslagen. De lijnbaan ligt in het gebied ten zuiden van de kerk waar de slag bij Vlaardingen plaats vond. De touwslagerij met kantoorgebouw is aangewezen als rijksmonument.