De aandacht voor historie duurt onverminderd en met enthousiasme voort. Het ledenaantal van het Genootschap bedroeg eind 2016 551 leden, een toename van 28 leden vergeleken met 2015.
Ledenvergaderingen met lezingen
Dinsdag 16 februari hield Piet Heijstek, geboren en getogen in Hoek van Holland een lezing in gebouw De Hoeksteen in Maasdijk naar aanleiding van het boek ’Schilders aan de Nieuwe Waterweg’.
De inleider heeft 35 jaar in het onderwijs gewerkt. Zijn betrokkenheid bij de geschiedenis van Hoek van Holland heeft tot diverse boeken en artikelen geleid. Hij is als secretaris verbonden aan het Redding- en Veerdienstmuseum en beheert de collectie. Hij geeft regelmatig rondleidingen en lezingen over het Reddingswezen.
Hij besprak de problemen, die kort na de doorgraving ontstonden toen zich in de monding van het nieuwe vaarwater de Westbank vormde. Hij gaf aandacht aan de stranding van de schoener Lodewijk op deze bank. De havenhoofden in zee bleken naast hun nautische functie bedreigende obstakels voor de scheepvaart. De ramp met het stoomschip Berlin kreeg veel aandacht van Heijstek.
Ook de schippers van de reddingboten van Hoek van Holland hadden veel te vertellen over hun belevenissen. Ook de bezettingsjaren kwamen aan de orde, tevens enkele scheepsstrandingen die wereldnieuws werden. Ter afsluiting werd de verbetering van de Waterwegmonding met het baggeren van de Eurogeul genoemd en de verlenging van de pieren en de vorming van de Van Dixhoorndriehoek.
Piet Heijstek bleek een enthousiast en goed verteller.
Deze avond was tevens onze Jaarvergadering. De jaarstukken van het Genootschap werden onverkort en zonder amendementen, met de complimenten aan het bestuur, aangenomen.
De avond werd door circa 130 leden en belangstellenden bezocht.
Woensdag 13 april hield Bart Wallet een lezing naar aanleiding van het boek ‘Joods leven in het Westland’, uitgebracht door het Genootschap Oud-Westland in De Brug in ’s-Gravenzande. Dr. Wallet is historicus aan de Vrije Universiteit en gespecialiseerd in Joodse geschiedenis.
Mediene Joden, zo werden ze genoemd door de Joden uit de steden. Het was een aanduiding voor Joden die op het platteland of in de kleinere steden woonden. Toch liep het karakter van het Joodse leven in de verschillende regio's sterk uiteen: van Friesland tot Limburg kende Nederland tal van afzonderlijke regionale Joodse culturen. Vanuit die regionale insteek is het ook de moeite waard om naar het Westland te kijken: wat was de eigenheid van dit Joodse leven in de schaduw van Den Haag?
Hoe heeft het zich ontwikkeld en welke plaats nam het in het geheel van de Nederlands-Joodse gemeenschap in? De inleider ging daarbij ook nader in op het recent verschenen boek ‘Joods leven in het Westland’.
De lezing was uitermate interessant en boeiend en liet een voortreffelijk beeld zien van de ontwikkeling van de Joden in Nederland in de afgelopen eeuwen.
De lezing werd door circa 95 leden en belangstellenden bezocht.
Dinsdag 11 oktober hield mevrouw Maaike M. Sier een lezing over ‘Archeologisch onderzoek op de bodem van de Rotterdamse Yangtzehaven, Maasvlakte 2’ in de vernieuwde zaal Rehoboth in Honselersdijk.
Dankzij het archeologisch onderzoek in de Yangtzehaven zijn we meer te weten gekomen over de vroegste geschiedenis van Rotterdam, niet alleen over de jager-verzamelaars die hier zo’n 9000 jaar geleden bivakkeerden, maar ook over het landschap waarin ze leefden.
Vooral de techniek van het bemonsteren van archeologische vondsten in grote waterdiepte werd gedetailleerd toegelicht. Een grote hoeveelheid monstermateriaal wordt genomen en gezeefd.
Maaike Sier studeerde pre- en protohistorie in Leiden. Na haar afstuderen in 1993 werkte zij voor de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en ADC ArcheoProjecten in Amersfoort. Sinds 2006 werkt zij in haar eigen stad als archeoloog bij het Bureau Oudheidkundig Onderzoek Rotterdam (BOOR).
Voorafgaand aan de lezing werd de heer Frank de Klerk door de leden gekozen als opvolger van de eerder afgetreden Wim de Smit als bestuurslid pr en communicatie.
De lezing werd door circa 88 leden en belangstellenden bezocht.
De laatste lezing van dit jaar was op woensdag 7 december in de Rank in De Lier. De titel van de lezing was ‘De bloedwreker is achter u – Een aanslag door radicale Wederdopers in het Westland (1536)´ door Sander Wassing.
‘De heiligen worden gered. Voor de ongelovigen is er geen ontkomen. Haast u om uw levenswil… De bloedwreker is achter u’. Deze onheilspellende woorden werden in de historische roman van G.C. Hoogerwerff in de mond gelegd van Jan van Batenburg (1495-1538), een berooide edelman die in de jaren dertig van de zestiende eeuw aan het hoofd stond van een groep radicale Wederdopers. De Batenburgers, of ‘Zwaardgeesten’, trokken rovend en moordend door de Nederlanden: alles was geoorloofd om de wereld te zuiveren van ongelovigen en de komst van het Nieuwe Jeruzalem een handje te helpen.
Deze vertegenwoordigers van de ‘radicale vleugel van de Reformatie’ luisterden niet naar de wereldlijke en geestelijke overheden. Wat dit betekende werd duidelijk toen Wederdopers in 1534 de macht grepen in Münster. Hier moest het Nieuwe Jeruzalem tot stand komen. Behalve de volwassendoop was een sterke focus op de Apocalyps kenmerkend voor deze lieden. De Münsterse Wederdopers stonden onder leiding van de Leidse Jan Beukelsz. Al snel liet ‘Koning Jan’ boodschappers uitgaan: geloofsgenoten in de Nederlanden moesten naar Münster komen om hulp te bieden tegen de bisschoppelijke troepen die Münster belegerden.
Duizenden Dopers, waarvan tientallen uit het Westland, gaven gehoor aan die boodschap. Nadat Münster heroverd was door de bisschop vielen de Wederdopers in splintergroeperingen uiteen. Enkelen van hen pleegden in de periode 1535-1536 een reeks aanslagen in de Nederlanden. Een grote aanslag van Doperse naaktlopers vond plaats op 10 mei 1535 in Amsterdam. In maart 1536 verscheen er een Doperse profeet aan de rand van het dorp Poeldijk. Deze ‘Coninck van Yseraël’ vertelde, in trance van een Goddelijk visioen en rillend over zijn hele lichaam, dat de wrake Gods nabij was…
Hoe liep dit Doperse oproer in Poeldijk af? Wie waren de Westlandse Dopers en wat geloofden zij precies? Tijdens de lezing werd uitgebreid stilgestaan bij deze vragen.
Sander Wassing had een enthousiaste presentatie over zo’n ‘verschrikkelijk’ onderwerp, dat bij de aanwezigen goed aansloeg.
Deze avond werd bezocht door circa 120 leden en belangstellenden.
Excursie en bedrijfsbezoek
Er werd een bezoek gebracht aan een bedrijf met een Westlandse historie. Op donderdag 27 mei 2016 werd Lely International aan de Cornelis van der Lelylaan in Maassluis bezocht.
Het bezoek startte met een lezing over de historie van het familiebedrijf door Wim Lagerweij. Uitgebreid werd geschetst hoe de familie Lely van vader op zoon hun rol in het bedrijf hebben gehad. Opgericht in 1948 als ‘werkplaats voor uitvindingen’ is het bedrijf thans marktleider in geautomatiseerde systemen voor melkveehouders wereldwijd. Een voorloper in de ontwikkeling van machines voor de ruwvoerwinning en een pionier voor windmolens op de boerderij, herkend en erkend als innovatieve koploper in de Nederlandse maakindustrie. Uitgegroeid tot een groot internationaal bedrijf met meer dan 2000 werknemers en een omzet van vele miljoenen euro’s. Het heeft klanten in meer dan zestig landen en heeft wel zes productievestigingen verspreid over alle continenten.
Ook volgde een rondgang door het bedrijf die op de bezoekers veel indruk maakte.
De dagexcursie werd gehouden op zaterdag 1 oktober naar het Westlands Museum met als onderwerp ‘Hoogtepunten in de Westlandse archeologie’.
Na een ontvangst met koffie volgde een meer dan interessante inleiding van de conservator van het museum Ton Immerzeel. Heel boeiend was het te horen en te zien met slides hoe het Westland er 2000 jaar terug kan hebben uitgezien. Aan de hand van archeologische vondsten is gereconstrueerd waar en hoe de Romeinse nederzettingen gevestigd waren en waar de gracht van Corbulo lag.
Afgemeten aan de reacties van de deelnemers was het een zeer geslaagde excursie, die door de deelnemers zeer op prijs werd gesteld.
Aan de excursie namen 24 leden deel.
Bestuursvergaderingen
Het bestuur vergaderde vijfmaal, namelijk op 19 januari, 16 maart, 17 mei, 14 september en 22 november.
De voorzitter W. van den Bos Czn en secretaris Leen M. Valstar werden in de jaarvergadering op dinsdag 17 februari herbenoemd voor een periode van vier jaar.
Op de ledenvergadering van 11 oktober is F.J.H.M. de Klerk benoemd als bestuurslid communicatie en pr.
De samenstelling van het bestuur is daarmee als volgt:
- W. van den Bos Czn, voorzitter, voorzitter@oudwestland.nl
- L.M. Valstar, secretaris, secretaris@oudwestland.nl
- A. Moor, penningmeester
- H.I.M. Groenewegen
- W.A. de Smit, communicatie en pr, tot januari 2016
- F. de Klerk, communicatie en pr, info@oudwestland.nl, vanaf 11 oktober 2016
- A. Vermeer, ledenadministratie
Jaarboek en Publicatiecommissie
De negenentwintigste editie van het jaarboek werd op 15 oktober 2016 gepresenteerd in de historische druivenkwekerij Sonnehoeck in Kwintsheul vanwege de aandacht in het jaarboek voor deze kwekerij.
De publicatiecommissie bestaat uit mevrouw G. Gunneweg-van Zeijl en de heren H.I.M. Groenewegen, G.C.L. van Gaalen en L.J.M. van den Ende als voorzitter.
Ledenbestand
In het verslagjaar 2016 neemt het ledental opnieuw toe. Het aantal aanmeldingen bedraagt 44 leden. Het aantal opzeggingen bedraagt 17 leden.
Deze cijfers resulteren in een totaal aantal leden van 551 op 31 december 2016.
We betreuren het overlijden van een viertal leden, te weten:
- Mevrouw J.E.M. Groenewegen, ’s-Gravenzande
- De heer S. Roorda van Eysinga, ’s-Gravenzande
- De heer W. v.d. Voort, ’s-Gravenzande
- De heer A.P.M. v.d. Sande, De Lier (erelid)
Leen M. Valstar, secretaris