‘De bloedwreker is achter u’ Een Aanslag door radicale wederdopers in het Westland (1536) ‘De heiligen worden gered. Voor de ongelovigen is er geen ontkomen. Haast u om uw levenswil…De bloedwreker is achter u’.
Deze onheilspellende woorden werden in de historische roman van G.C. Hoogerwerff in de mond gelegd van Jan van Batenburg (1495-1538), een berooide edelman die in de jaren 30 van de zestiende eeuw aan het hoofd stond van een groep radicale wederdopers. De Batenburgers, of ‘Zwaardgeesten’, trokken rovend en moordend door de Nederlanden: alles was geoorloofd om de wereld te zuiveren van ongelovigen en de komst van het Nieuwe Jeruzalem een handje te helpen.
Deze vertegenwoordigers van de ‘radicale vleugel van de reformatie’ luisterden niet naar de wereldlijke en geestelijke overheden.. Wat dit betekende werd duidelijk toen wederdopers in 1534 de macht grepen in Münster. Hier moest het Nieuwe Jeruzalem tot stand komen. Behalve de volwassendoop was een sterke focus op de Apocalyps kenmerkend voor deze lieden. De Münsterse wederdopers stonden onder leiding van de Leidse Jan Beukelsz. Al snel liet ‘Koning Jan’ boodschappers uitgaan: geloofsgenoten in de Nederlanden moesten naar Münster komen om hulp te bieden tegen de bisschoppelijke troepen die Münster belegerden. Duizenden dopers, waarvan tientallen uit het Westland, gaven gehoor aan die boodschap.
Nadat Münster heroverd was door de bisschop vielen de wederdopers in splintergroeperingen uiteen. Enkelen van hen pleegden in de periode 1535-1536 een reeks aanslagen in de Nederlanden. Een grote aanslag van doperse naaktlopers vond plaats op 10 mei 1535 in Amsterdam. In maart 1536 verscheen er een doperse profeet aan de rand van het dorp Poeldijk. Deze ‘Coninck van Yseraël’ vertelde, in trance van een Goddelijk visioen en rillend over zijn hele lichaam, dat de wrake Gods nabij was… Hoe liep dit doperse oproer in Poeldijk af? Wie waren de Westlandse dopers en wat geloofden zij precies? Tijdens de lezing wordt uitgebreid stilgestaan bij deze vragen.
Nadere info over deze lezing vind u hier.