Het jaar 2013 is het Huygensjaar geweest. Het Genootschap heeft dat in haar programma volop aandacht gegeven. Door een lezing over het leven van Constantijn Huygens. De excursie was naar het Huygensmuseum Hofwijck in Voorburg. Ook het initiatief om oude van oorsprong Westlandse bedrijven te bezoeken heeft dit jaar een vervolg gekregen door een bezoek aan het tuinbouw-toeleveringsbedrijf Arend-Sosef in Honselersdijk.
Opnieuw is er in 2013 bij het gemeentebestuur aandacht gevraagd over de staat en toekomstige bestemming van het Oude Raadhuis in Naaldwijk. Nog steeds vindt het gemeentebestuur het moeilijk om tot een goede bestemming te komen en het gebouw in ere te herstellen. Door een goede besluitvorming zou de gemeente een voorbeeldfunctie kunnen vervullen bij het instand houden van cultureel erfgoed.
Het jaarboek 2013 is, zoals gebruikelijk in oktober verschenen.
De aandacht voor historie duurt onverminderd en met enthousiasme voort. Het ledenaantal van het Genootschap aan het eind van het jaar bedraagt 537 leden. Een kleine teruggang na de groei van de afgelopen jaren.
Ledenvergaderingen met lezingen.
Dinsdag 19 februari hield dr. Menno Dijkstra, archeoloog bij Diachron Universiteit van Amsterdam B.V., een lezing met de titel “Van zwervende erven naar kerkdorp. De vroegmiddeleeuwse wortels van het Westland”.
In de Vroege Middeleeuwen maakte het kustgebied van Zuid-Holland deel uit van West-Friesland. Van menselijke aanwezigheid in deze periode getuigen niet alleen enkele historische bronnen en oude plaatsnamen, maar ook enekele archeologische vondsten. Op basis van interdisciplinair onderzoek is nu voor het eerst een gedetailleerd overzicht beschikbaar van de bewoningsgeschiedenis van de estuaria van de Oude Rijn en Maas tussen circa 270 en 900 na Chr. Door de rijkdom aan archeologische gegevens ligt de nadruk op de Oude Rijnstreek.
In de lezing wordt ingegaan op het ontstaan van de huidige dorpen. Veel van de huidige oude kernen en parochies zijn namelijk pas ontstaan in de 12e-13e eeuw. In de periode daarvoor was sprake van ‘zwervende erven’, die door allerlei factoren regelmatig van plaats veranderden. Dit was ook van invloed op de overlevering van oude plaatsnamen die we kennen uit de goederenlijst van de Utrechtse St.-Maartenskerk.
De avond werd door ca. 180 leden en belangstellenden bezocht.
Woensdag 17 april hield Peter van der Ploeg, conservator van het Huygensmuseum de lezing “Constantijn Huygens en de buitenplaats Honselersdijk”, Een secretaris met een artistieke missie?
Het Huis te Honselaarsdijk was een levenslang project van prins Frederik Hendrik. Hij verwierf het landgoed in 1621 en verbouwde én verfraaide het huis voortdurend in de decennia erna. Bij zijn dood in 1647 was het zonder twijfel het meest imposante verblijf van de Oranje’s.
Er is over het huis, de bouwprojecten en de decoratie vrij veel bekend. Enkele recente studies naar Huygens en zijn relatie tot de kunsten hebben daarin meer duidelijkheid gebracht. Was hij de inspirator, of was hij de stille maar belangrijke coördinator op de achtergrond? Op boeiende en aansprekende wijze wordt door de heer Peter v.d. Ploeg het leven van Constantijn Huygens geschetst.
Het was een goed verzorgde lezing die door ca. 110 leden en belangstellenden werd bezocht.
Dinsdag 15 oktober hield de heer drs. A. (Ton) A. G. Immerzeel, conservator van het Westlands Museum voor Streek- en Tuinbouwhistorie een lezing “De Westlandse Tuinbouw 1800 – 1900”.
Een lezing waarin een deel van de tuingeschiedenis werd geschetst. De beginperiode van de grootschalige commerciële tuinbouw in het Westland. Globaal genomen werd daarbij de periode van 1800 tot 1900 behandeld en gaf Ton Immerzeel een overzicht van de ontwikkeling, de locaties en de teelten van de Westlandse tuinbouw. Het verhaal werd ondersteund met afbeeldingen, waarbij de oudste Westlandse tuinbouwfoto’s aan bod kwamen en het nodige oude kaartmateriaal.
Op de zijn bekende wijze wist Ton Immerzeel de zaal te boeien en gaf hij een nauwkeurig en interessant beeld van de ontwikkeling van de Westlandse Tuinbouw in die periode.
De lezing werd door ca. 140 leden en belangstellenden bezocht.
De laatste lezing van dit jaar was op woensdag 11 december. De titel van de lezing was “200 jaar Koninkrijk en november 1813” door E.J. Vles, schrijver van meerdere boeken, waaronder “Twee weken in November”, over de gebeurtenissen in 1813.
We vierden in het jaar 2013 het tweehonderd jarig bestaan van het Koninkrijk der Nederlanden.
Hoewel over de exacte datum van het stichten van ons Koninkrijk de meningen uiteen kunnen liggen, was het zonder twijfel een feit dat in de maand november van het jaar 1813, met de terugkomst van een Prins uit het huis Oranje Nassau, ons land een geheel nieuwe, zelfstandige fase van zijn geschiedenis is ingegaan. Om die gebeurtenis op waarde te kunnen schatten is het niet alleen van belang te weten hoe die roerige dagen van november zijn verlopen, maar is ook enig kennis gewenst van de diepgaande veranderingen, die zich in de dertig daaraan voorafgaande jaren hebben afgespeeld.
Door de heer Vles werd nauwkeurig beschreven hoe de gebeurtenissen in die dagen zijn verlopen. Ook wist hij op verrassende wijze de bij dit gebeuren betrokken personen te beschrijven.
De lezing werd bezocht door ca. 85 leden en belangstellenden.
Overige activiteiten
Oude Raadhuis Naaldwijk
In een persbericht riep het College van B & W roept op om haalbare plannen in te dienen voor herbestemming van het Oude Raadhuis Naaldwijk. Behoud van de historische identiteit en het openbare karakter zijn belangrijke randvoorwaarden. Het plan moet financieel haalbaar zijn en ingediend worden door een organisatie met ervaring op het gebied van exploitatie van (rijks) monumentale panden. Het Genootschap maakte in dat kader opnieuw kenbaar dat het een plicht van de gemeente is om zich sterk te maken voor het behoud van dit bijzondere culturele erfgoed.
Excursie en bedrijfsbezoek
In het verslagjaar is voor de derde keer een bezoek gebracht aan een bedrijf met een Westlandse historie. Op donderdag 11 mei 2013 werd tuinbouw-toeleveringsbedrijf Arend-Sosef in Honselersdijk bezocht.
Het bezoek startte met een lezing van de heer Nic. Sosef, die op kleurrijke wijze de groei door de jaren heen wist te schetsen.
Het bedrijf werd opgericht in 1931 door de vader van onze gastheer de heer Nic Sosef. Hij ging als een soort marskramer op pad, op 15 jarige leeftijd, met tassen vol kwasten, stopmessen en ruitensnijders.
Hij werd op die manier een bekende verschijning in het Westland en de zaken groeiden zodanig dat er gebrek ontstond aan opslagruimte. Zijn eerste magazijn werd gehuurd aan Stokdijkkade 14 in Naaldwijk. Ook kon zijn vader al gauw het werk niet alleen aan en zijn 4 jaar jongere broer Bertus kwam als eerste medewerker in dienst. Zo ontstond het bedrijf wat na verloop van tijd de naam ging voeren “Weert wat Deert”.
Na op de Stokdijkkade een aantal panden gehad te hebben werd de ruimte daar toch te beperkt en werd rond 1980 een behoorlijk terrein betrokken in Honselersdijk waar door de tijd heen de ene na de andere hal is gebouwd en daar nu een omvangrijk complex staat wat levensvatbaar en gezond de toekomst in kijkt, na een fusie met van der Arend uit Poeldijk.
Na de lezing van Nic. Sosef werd een rondleiding door het bedrijf gemaakt.
Aan dit bedrijfsbezoek namen 47 leden deel.
De dagexcursie werd gehouden op zaterdag 15 juni naar Huygensmuseum Hofwijck te Voorburg.
Hoe leefden Constantijn en Christiaan Huygens?
Het huis Hofwijck is aan de buitenzijde compleet gerestaureerd. Het huis draagt nu okergele luiken. Deze kleur is ook te zien in een originele tekening van Hofwijck door Christiaan Huygens.
De vijftien grisailles, de grijsschilderingen, zijn vernieuwd. De afbeeldingen van Flora, Apollo, verschillende putti’s en trofeeën die zo goed passen bij Constantijn’s leven op Hofwijck zijn opnieuw te bewonderen.
Op de zolderverdieping huist de permanente tentoonstelling “Christiaan onder de sterren”. Kinderen en volwassenen kunnen daar, net als Christiaan zelf ooit deed, gaan ontdekken en uitvinden. Hoe werkt zijn uitvinding van het slingeruurwerk precies? Hoe ontdekte Christiaan de ring rondom Saturnus? En hoe woonde en leefde Christiaan op Hofwijck? Op de zolder waar hij werkte zijn verschillende originele zeventiende-eeuwse telescopen en uurwerken te zien. Ook andere uitvindingen zoals de zeeklok en de ontdekking van de ring rond Saturnus, worden interactief belicht.
Deze Nederlander stond in zijn tijd op eenzame hoogte, samen met de Engelse wis- en natuurkundige Isaac Newton. Ook nu nog wordt Christiaan gezien als één van de meest invloedrijke wetenschappers die ons land heeft voortgebracht.
Aan de excursie namen 58 leden deel.
Bestuursvergaderingen
Het bestuur vergaderde vijfmaal; n.l. op 16 januari, 19 maart, 29 mei, 24 september en 27 november.
Zowel de penningmeester Meena van der Velden, als de 2e secretaris Patrick van der Voort hebben hun bestuurslidmaatschap beëindigd. Laatst genoemde na 15 jaar enthousiaste inbreng in het bestuur.
Ter vervulling van de vacature van Meena van der Velden als penningmeester is benoemd de heer Ad Moor, te Naaldwijk,
De samenstelling van het bestuur is daarmee:
- W. van den Bos Czn, voorzitter,voorzitter@oudwestland.nl
- L.M.Valstar, secretaris, secretaris@oudwestland.nl
- A. Moor, penningmeester
- H.I.M. Groenewegen
- W.A. de Smit, communicatie en PR, info@oudwestland.nl
- A. Vermeer, ledenadministratie
Jaarboek en Publicatiecommissie
De 26e editie van het jaarboek werd in de oktobervergadering gepresenteerd. De uitgave van het jaarboek is opnieuw voorzien van een eigentijdse lay-out.
De samenstelling van de Publicatiecommissie is gewijzigd.
In de loop van het jaar is afscheid genomen van Mevrouw T. Werner-Berkhout, K.F. van Dijk en de heer G.J.T.C. Hamel.
Daarvoor zijn in de plaats gekomen mevrouw G. Gunneweg-van Zeijl en de heren H.I.M. Groenewegen en G.C.L. van Gaalen. De heer drs. L.J.M. van den Ende is als voorzitter de stabiele factor gebleven van de Publicatiecommissie.
Ledenbestand
In het verslagjaar 2013 heeft het ledental een pas op de plaats gemaakt.
Het aantal aanmeldingen bedraagt 21 leden.
Het aantal opzeggingen bedraagt 25 leden.
Deze cijfers resulteren in een totaal aantal leden van 537 op 31 december 2013.
We betreuren het overlijden van een zevental leden, te weten:
- De heer T. Vreugdenhil, De Lier
- De heer C.N.N. Brabander, Den Haag
- De heer L.C. Voorberg, ’s-Gravenzande
- De heer A.M. Hofman, ’s-Gravenzande
- De heer A. B. Holstein, Den Haag
- De heer G.L. van Woerden, Honselersdijk
- De heer A. Verbree, Den Haag
Leen M. Valstar, secretaris