Na 25 jaar nieuw uiterlijk voor jaarlijkse uitgave GOW

Westland – Dinsdag 16 oktober 2012 is de 25e editie van het Historisch Jaarboek Westland gepresenteerd tijdens de eerste ledenvergadering van het Genootschap Oud-Westland in het nieuwe seizoen. Het Jaarboek heeft een volledige gedaanteverwisseling ondergaan. Het omslag heeft een ander uiterlijk gekregen en de artikelen zijn opgemaakt in een nieuwe frisse lay-out. Verder is besloten over te stappen op een wat grotere afmeting van het boek, zodat de afbeeldingen beter tot hun recht komen.

In deze jubileumeditie is weer een gevarieerd aanbod aan artikelen bijeen gebracht.

De eerste bijdrage is van de hand van Jan Prins, oprichter en oud-directeur van Priva in De Lier. Hij heeft in mei 2011 tijdens een bedrijfsrondleiding voor de leden van het Genootschap Oud-Westland een lezing gehouden over de oprichting van het bedrijf en de ontwikkeling en verdere groei daarvan tot de huidige omvang. De tekst van de lezing is bewerkt tot een artikel voor het Jaarboek.

Leen Valstar is in de oude papieren van zijn jong gestorven vader gedoken. Hij kwam daarin de tekst tegen van een lezing over de ontwikkelingen in de Westlandse tuinbouw en de arbeidsverhoudingen in deze bedrijfstak. Zijn vader heeft die lezing in 1947 gehouden voor de Commissie van Advies bij het Arbeidsbureau in Delft. De tekst van de lezing en het verslag van de daarop volgende discussie geven een goed inzicht in de toenmalige verhoudingen en de onderwerpen die destijds actueel waren. Beide zijn integraal opgenomen in dit Jaarboek.

Continue reading “Historisch Jaarboek Westland 2012 verschenen” →

In tuinarchitectuur is onze historie te lezen. Jan Holwerda weet dit, want hij heeft zich onder meer toegelegd op het bestuderen van historisch groen. Op uitnodiging van het Genootschap Oud-Westland zal Holwerda op 16 oktober a.s. dan ook een lezing houden over de historie van de tuinarchitectuur.

In stijlen, kenmerken, vormen en elementen als tuinhuisjes en tuinsieraden komt volgens de spreker alles naar voren. Mens, kunst, architectuur en natuur smelten samen in de tuinen van vroegere buitenplaatsen.

De Franse tuin (Versailles) en de Engelse landschapsstijl zijn velen wel bekend, maar toch zijn genoemde landen niet alléén bepalend geweest voor de invulling van tuinen. Holwerda zal duidelijk maken dat er meer stijlen te onderscheiden zijn. Daarnaast kent iedereen wel de standaardelementen in een architectonische tuin – denk bijvoorbeeld aan theekoepels, maar ook grotten of kluizenaarshutten maken vaak deel uit van zo’n tuin.

Tijdens de lezing worden oude prenten, foto’s en kaarten getoond, waaronder beeldmateriaal uit het Westland.

 

Lezing: Dinsdag 16 oktober 2012, Geschiedenis van de Nederlandse Tuinarchitectuur

Spreker: de heer Jan Holwerda.

Locatie: Zalencentrum ‘Rehoboth’, Poeldijksepad 1 in Honselersdijk.

Aanvang 20.00 uur. Zaal open vanaf 19.30 uur.

Gasten zijn van harte welkom, wel wordt van hen een bijdrage gevraagd van € 4,00 i.v.m. de kosten van de koffie.

 

---

Jan Holwerda (51) heeft een eigen onderzoeksbureau, Groen Verleden geheten, en doet onderzoek en publiceert op het terrein van historisch groen. Zie ook http://www.groenverleden.nl/GroenVerledenPublicaties.html.

 

Westland – Even leek het er op dat het graf van de in 1874 overleden voormalige ’s-Gravenzandse burgemeester De Fremery op de nominatie stond geruimd te worden. De Fremery is begraven in grafnummer 1 – het oudste graf van ’s-Gravenzande. Bij dit graf is een bordje geplaatst met de oproep aan nabestaanden om zich te melden bij de beheerder van het graf.

Het Genootschap Oud-Westland werd hierop geattendeerd vanuit de ’s-Gravenzandse gemeenschap. Navraag bij de gemeente leerde dat daar geen rechthebbenden meer bekend waren, waarop besloten werd tot plaatsing van het bordje. Met het gewenste effect, want inmiddels zijn die rechthebbenden wel bekend.

Het Genootschap ziet genoemd graf hoe dan ook graag benoemd tot gemeentelijk monument, voornamelijk omdat het hier het oudste graf van ’s-Gravenzande betreft. Dat het Westlandse gemeentebestuur daar wel oren naar heeft blijkt uit het feit dat in de commissie Ruimte is gesproken over het opstellen van een lijst met te beschermen grafstenen.

Jacobus Petrus De Fremery (1800-1874) was een befaamd historicus en letterkundige, maar kon vanwege zijn gezondheid geen vervolg geven aan zijn met goed gevolg afgelegde kandidaatsexamen in de letteren.  De gezondheidsproblemen waren het gevolg van ernstig hoofdletsel dat hij opliep na het ontploffen van een buskruitschip in 1807 in Leiden. Vervolgens vestigde hij zich als advocaat in Den Haag en later werd hij burgemeester in ’s-Gravenzande. Na zijn burgemeesterschap startte hij hier een notariaat. Fremery, een goede vriend van staatsman Groen van Prinsterer, bezat en bewoonde de buitenplaats ‘Ouwendijck’, die enkele tientallen jaren geleden gesloopt is.

Genootschap Oud-Westland heeft de gemeente Westland verzocht om Hoeve Bijsterveld in ’s-Gravenzande aan te wijzen tot gemeentelijk monument. Hoeve Bijsterveld, gelegen aan de Monsterseweg, is een van de oudste gebouwen in ’s-Gravenzande. Al in het begin van de 18e eeuw stond er op deze plek een ‘hoeve Bijstervelt’, maar uit een in 1566 verschenen kaartboek blijkt dat er ook toen al een boerderij op die plek stond.

Op dit moment loopt er een gemeentelijke procedure rond het vaststellen van het ontwerpbestemmingsplan Glastuinbouw Westland. In dit plan is Hoeve Bijsterveld de bestemming ‘Wonen’ toegekend. Het Genootschap Oud-Westland ziet graag dat dit pand nader wordt aangeduid als gemeentelijk monument. Samen met alle historische verenigingen in het Westland is daarom een zienswijze op het bestemmingsplan ingediend.

De zienswijze wordt volgens de verenigingen gesteund door de gemeente zelf, die Hoeve Bijsterveld in 2007 heeft opgenomen in de Inventarisatie Waardevolle Historische Objecten. In deze door de gemeenteraad goedgekeurde inventarisatie is beschreven dat deze ‘zeer oude boerderij – die zeldzaam en in grote lijnen gaaf is – van zeer grote historische waarde is’. Het vaststellen van het bestemmingsplan is voor de Westlandse historische verenigingen reden de gemeente nog eens op te roepen het schaarse historische goed in de gemeente daadwerkelijk te beschermen.

In 2012 is het precies 300 jaar geleden dat de Kaart van Delfland werd uitgebracht. In samenwerking met het Hoogheemraadschap Delfland brengt het Historisch Archief Westland de in 1712 verschenen kaart opnieuw uit.

De complete serie bestaat uit 26 losse full colour kaarten (45×39,4 cm) inclusief een fraaie overzichtskaart (45×39,4 cm) van het Hoogheemraadschap Delfland (met de volgende gemeenten:  Westland (’s-Gravenzande, Monster, Wateringen, Naaldwijk, De Lier), Midden-Delfland (Schipluiden en Maasland), Lansingerland (Bleiswijk, Bergschenhoek en Berkel en Rodenrijs), Leidschendam-Voorburg, Zoetermeer, Wassenaar, ’s-Gravenhage (Scheveningen en Loosduinen), Delft, Pijnacker-Nootdorp, Hoek van Holland, Maassluis, Vlaardingen en Schiedam. Bovendien worden de 25 losse kaarten elk voorzien van een overlay waardoor de situatie van toen en nu vergeleken kan worden. Deze uitgave wordt aangeboden in een luxe cassette.

Bij de complete uitgave is ook een onderzoekstudie over de kwaliteit van de kaartmakers gevoegd. Dit maakt het bekijken en bestuderen van de kaart van Delfland uiterst uniek! Ook is het mogelijk om losse kaarten en de overzichtskaart in full colour aan te bestellen.

De uitgave is eind 2012 verkrijgbaar en via de website www.historischarchiefwestland.nl te bestellen.

In 1712 werd Delfland opnieuw in kaart gebracht, nu heel accuraat opgemeten door Nicolaas Samuelsz. Cruquius op de toen ongebruikelijke metrieke schaal van 1:10.000. De originele kaart beslaat een oppervlakte van 230 x 280 cm. Niet door het formaat, maar door de kwaliteit van de cartografie waarmee op de “gevoelige “schaal 1:10.000 gewerkt is overtreft de Delfland-kaart alles wat er in de 17e en 18e eeuw in de categorie waterschapskaarten gepresteerd is. De betrouwbaarheid van de Kaart van Delfland is zeer aannemelijk en wordt, waar mogelijk, nog steeds als referentie gebruikt.